foto: Jaap Reedijk; vlnr Richard Groenendijk, Tim Fransen, Kirsten van Teijn, Alex Roeka
Maandagavond zijn in Diligentia in Den Haag de VSCD Cabaretprijzen uitgereikt. Dit jaar bestaan deze uit de Poelifinario en de Neerlands Hoop.
De Poelifinario voor het meest indrukwekkende programma van het afgelopen seizoen werd opnieuw uitgereikt in drie categorieën: entertainment, engagement, kleinkunst.
Richard Groenendijk wint de Poelifinario in de categorie ‘entertainment’ voor het programma ‘Voor iedereen beter’.
De jury: “Richard Groenendijk is al jaren één van de beste entertainers van Nederland. Ook in Voor iedereen beter geeft hij weer de indruk dat je bij hem aan de keukentafel zit met een glas wijn en nog 600 andere mensen. Te midden van een fraai, Versailles-achtig decor trakteert Groenendijk zijn gasten op hilarische conferences, een stortvloed aan beledigingen en een paar prachtige liederen.
Ik hoop het wel, geschreven door Jan Beuving en gecomponeerd door Rutger de Bekker, mag zeker niet onvermeld blijven. Het is een groot talent om de juiste mensen om je heen te verzamelen en dat talent bezit Groenendijk absoluut. Het nummer vormt een onmisbare schakel in een zeer zorgvuldig samengesteld programma.
Dit is daarnaast ook de meest persoonlijke voorstelling die hij ooit maakte. Op meerdere momenten is de strijd zichtbaar die Groenendijk levert tegen zichzelf, al dan niet imaginaire vijanden en de misvatting dat het volk inferieur is aan de elite. Daarbij houden ontroerende zelfkennis en geestige zelfspot elkaar mooi in evenwicht.
Deze subtiele rode lijn laat zien dat Groenendijk zich blijft verbeteren en tilt dit programma nog boven zijn eerdere werk uit.”
–speellijst
Dit is de tweede Poelifinario voor Groenendijk. In totaal is hij driemaal genomineerd geweest. Eerder won hij in 2012 voor zijn voorstelling ‘Alle dagen’. In 2018 was hij genomineerd in de categorie ‘engagement’ met zijn voorstelling ‘Om alles’.
foto: Gemmy Woud Binnendijk
Tim Fransen wint de Poelifinario in de categorie ‘engagement’ voor het programma ‘De mens en ik’.
De jury: “Na twee door oude filosofen gedomineerde programma’s durfde Tim Fransen het roer om te gooien. In De mens en ik wordt hij door buitenaardse wezens zélf aangesteld als wijsgeer. Fransen moet een belangrijke vraag beantwoorden: doen Homo sapiens meer kwaad of meer goed op aarde? Binnen dat raamwerk wisselt de cabaretier scherpe analyses over de mens af met hilarische verhalen op microniveau.
Dit is vermoedelijk de meest toegankelijke voorstelling die Fransen ooit maakte. Wie voorbij de grappen kijkt, ziet dat het misschien ook wel zijn meest relevante is. Door filosofie te combineren met de schijnbare eenvoud van Disney-liedjes maakt hij gecompliceerde denkbeelden invoelbaar en toegankelijk voor een breed publiek. En met de vergelijking tussen onze zogenaamd primitieve voorouders en ons hedendaags geklungel bewijst hij dat vooruitgang een zeer relatief begrip is.
De mens en ik laat zien dat Fransen blijft groeien. En dat hij een prominente vertegenwoordiger is van een nieuwe generatie cabaretiers, voor wie het cynisme geen eindstation meer blijkt te zijn. Fransen mag veel kritiek hebben op de mens, het is wel opbouwende kritiek. Hij wijst lichtpunten aan en biedt daarmee hoop voor de toekomst.”
–speellijst
Driemaal is hij tot nu toe genomineerd geweest voor de VSCD cabaretprijzen en hij won ze alledrie. Eerder won hij de Neerlands Hoop in 2016 voor ‘Het faillisement van de moderne tijd’ en de Poelifinario (eveneens in de categorie ‘engagement’) in 2018 voor zijn voorstelling ‘Het kromme hout der mensheid’.
foto: Corne van der Stelt
Alex Roeka wint de Poelifinario in de categorie ‘kleinkunst’ voor het programma ‘Nieuwe dromen’.
De jury: “Het is geen gemakkelijke taak om melancholie en levenslust binnen één voorstelling te verenigen. Toch slaagt Alex Roeka daar met Nieuwe dromen glansrijk in. Vanuit verlopen cafés zingt hij zijn 77-jarige hart leeg zonder het heden of de toekomst als minder belangrijk te beschouwen.
Roeka’s breekbare, maar toch krachtige stemgeluid geeft extra diepte aan poëtische teksten over onder meer het genot en de pijn van grootse liefdes. Omdat de zeer persoonlijke verhalen en liederen naadloos in elkaar overgaan, krijgt de voorstelling het karakter van een ontroerende theaterbiografie. Zijn relaas zit uiteraard vol fraaie hoogte- en schurende dieptepunten, die vaak verrassend dicht bij elkaar liggen. Dankzij de zorgvuldig gekozen woorden houdt de troubadour het sentiment in toom.
Zowel inhoudelijk als muzikaal tapt Roeka uit veel verschillende vaatjes. We gaan van rock naar reggae en van een volbloed protestlied terug naar country. Dat hij al die verschillende genres de baas is, ze zelfs helemaal eigen maakt, zegt veel over Roeka’s karakter en dat van dit programma. Hij is een unieke zanger, die danst met de duisternis, maar zijn ogen openhoudt voor het licht.”
–speellijst
foto: Rogier Veldman
De Neerlands Hoop, voor de meest belovende theatermaker(s) met het grootste toekomstperspectief, ging naar Kirsten van Teijn.
De jury: “Kirsten van Teijn was burgerlijk tevreden met haar vent toen ze plots als een blok viel voor een vrouw. Wat doe je dan? Negeer je je gevoelens, ga je weg bij je vriend of zoek je een onorthodoxe levensvorm waarin beide relaties naast elkaar mogen bestaan?
Van Teijn koos, gelukkig, voor dat laatste. In (S)EXPERIMENT doet ze kwetsbaar maar lichtvoetig verslag van een zoektocht die we nooit eerder zagen in het cabaret. Een zoektocht die voor een grote groep bezoekers meer zal zijn dan alleen amusement. In dialoog met de zaal doorbreekt de cabaretière een taboe. In maatschappelijk, maar zeker ook in persoonlijk opzicht.
Het programma heeft een erg mooie opbouw en dynamiek, waardoor haar blik bijna vanzelfsprekend de onze wordt. Zonder te oordelen laat Van Teijn met rake metaforen zien hoe mensen zich wanhopig vastklampen aan hun eigen waarheid en verworvenheden. Dat maakt (S)EXPERIMENT tot een moderne en urgente voorstelling. De fysiek sterke Van Teijn is gegroeid in haar eigenheid en vond een opzwepende vorm waarin al haar talenten op hun plek vallen. Ze viert de duoliefde uitbundig zonder het moeilijke traject ernaartoe te negeren.”
–speellijst
foto: Casper Koster
De jury
De VSCD-Cabaretjury 2021 bestaat uit voorzitter Nico Baars (directeur Cultuurbedrijf Tiel), Marijt Helmink (directeur Theater de Storm), Joris Kemps (directeur Theater Hof 88), Charlotte Louwers (directeur Theater De Bussel), Mike Peek (recensent het Parool), Victorine Plante (actrice) en Rob van Wijk (directeur Theater de Stoep).