Laatste nieuws
-al het nieuws over Jeroen van Merwijk
Bio.txt
Na een studie Nederlands in Amsterdam en Utrecht, studeerde Jeroen van Merwijk (Bilthoven, 11 juli 1955) aan de Koninklijke
Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag.
Vanaf 1978 werkte hij mee aan de KRO-radioprogramma's 'Gort en watergruwel', 'Schoolradio', 'Krachtvoer', 'Nieuwsbox', 'De Krijsende Tafel' en
'Ratel'. Verder maakte hij deel uit van het cabaret van VARA's 'Spijkers met koppen' (waar een boekje met cassette van verscheen) en presenteerde
hij het AVRO Radio 2-programma 'Het Punt'.
In het KRO-programma Radio Magnolia was hij te horen als (de 70-jarige) Yoris van Asperen en in het VARA tv-programma 'Zappelin' was Jeroen
wekelijks te gast met het actualiteiten-lied 'Wat een week'. Voor de KRO werkte hij mee aan het cabareteske 'Aardige mensen', met
zijn satirische blik op het nieuws van de afgelopen week.
Voor de NPS presenteerde hij in navolging van Jacques Klöters elke zondag 'Podium', een programma dat aandacht besteedt aan het
Nederlandse lied.
Samen met Cees Rutgers richtte hij in 1985 de cabaretgroep Meester Cornelis op. Na het eerste programma 'De Gymnasiast' (1986) hield
Rutgers ermee op en stond Van Merwijk solo op het podium. Hij maakte de programma's 'Van ouwehoer tot troubadour' (1987), 'Geef mij mijn
sperma terug' (1989), 'Een AVRO-lid is ook een mens' (1992) en het eerder genoemde 'Van Merwijk legt het nog één keer
uit' (1994). In 1996 kwam hij met 'Het podiumbeest is terug'.
Belandde hij tijdens het Amsterdams Kleinkunst Festival in 1988 met het lied 'Zuid-Afrika' (ookwel 'Apartheid es
ein skone zaak') naar eigen zeggen rond de 81ste plaats, toen Karin Bloemen het (in een swingender arrangement) zong werd het een succes.
Het is het, in nep-Zuidafrikaans geschreven, relaas van een Zuid-Afrikaanse boer die op vakantie is geweest bij zijn schoonfamilie in Nederland
en bij zijn terugkeer uit Nederland aan zijn collega-boeren verteld wat voor een geweldig land Nederland is: arm en rijk wonen gescheiden,
buitenlanders maken schoon en mannen maken 's ochtends ruzie in de file, terwijl de vrouwen thuis blijven met de kinders.
Onder meer tijdens een optreden voor Nelson Mandela bleek Bloemen er wel een andere interpretatie op na te houden, maar Van Merwijks
naam als tekstschrijver was gemaakt. Zo schreef hij ook teksten voor Harrie Jekkers ('Straatnaambordjesblues') en Hans Dorrestijn
('Wat zijn de vrouwen groot'), zelf ook niet de minste tekstschrijvers.
Even leek het er met 'Van Merwijk legt het nog één keer uit' (1994) op dat Jeroen van Merwijk voor cabaretminnend Nederland
verloren leek. Vervolgens maakte hij weer een prachtig programma met 'Het podiumbeest is terug' (1996).
Zittend op een stoel begeleidt hij zichzelf op gitaar terwijl hij als een chagerijnige zwartkijker zijn laconieke liedjes ten gehore
brengt. Als bezoeker moet je wel van cynische humor houden. Liedjes uit zijn vorige programma als 'Het was meer dan erg op de Grebbeberg'
(een meezinger) of 'Het leven is kut' waarin 'kut' ± 40 keer voorkomt ("En is het een keer niet kut, dan is het klote"),
of het manonvriendelijke lied 'Alle mannen moeten dood' deed zelfs een fiks aantal bezoekers het theater verlaten.
Met zijn Radio Magnolia-maatje Bavo Galama brak Van Merwijk door naar de grotere zalen met het programma 'De omgekeerde wereld'.
In 2008 maken Van Merwijk, Kees Torn, Theo Nijland en Maarten van Roozendaal de voorstelling 'De Bende van Vier', een co-productie van De Kleine Komedie en de VARA.
Een unieke, gezamenlijke voorstelling van de beste liedjesmakers van Nederland. Een registratie wordt uitgezonden op televisie, kom daar tegenwoordig nog maar eens om met liedjes,
laat staan cabaretliedjes. Ook verschijnt er een DVD.
Aan de vooravond van De Olympische Spelen in China organiseren Erik van Muiswinkel en Jeroen van Merwijk als protest een groot satirisch programma, het Schone Schijneken Huis.
De titel is een parodie op het Heineken Huis, waar sporters, supporters en bobo's feesten. Het programma, dat dient als laatste oproep aan alle topsporters en sportliefhebbers
om vooral niet naar de Spelen te gaan, wordt door de VARA uitgezonden en bevat cabaret, typetjes en filmpjes.
Voor 'Dat moet meneer Van Merwijk nodig zeggen' (2009) wordt hij in 2010 genomineerd voor de Poelifinario, de prijs voor de meest indrukwekkende voorstelling van het seizoen.
In 2012 is hij in diverse kerken te zien met zijn 'Sermoen van Jeroen'. Van Merwijk neemt daarvoor contact op met kerkbesturen in het hele land. In zijn cabaretsermoen legt Van Merwijk
uit wat hij onder cabaret verstaat: "Geen licht, geen gedoe, niets uit het hoofd leren: gewoon alleen het woord inzetten om de mensen aan het lachen te maken, aan het denken te zetten
en te stichten. De toegang is vrij, maar volgens goed kerkelijk gebruik ga ik na afloop met de collectebus langs." Het is ook een protestactie van Van Merwijk. Naar eigen zeggen is
als gevolg van bezuinigingen zijn tournee voor het komende seizoen naar eigen zeggen gehalveerd. "De theaters zijn heel huiverig geworden en geneigd voornamelijk commerciële
topacts te boeken. (..) Voor mij is een succesvolle cabaretier een contradictio in terminis, omdat hij, zodra hij succes heeft, het roer om dient te gooien. Het cabaret moet terug
naar de werfkelders, kroegjes en onder de putdeksels. De crisis is dus een zegen voor cabaret, omdat dat nu dus gaat gebeuren."
Na 'De vleesgeworden bescheidenheid' (2011) en 'Er zijn nog kaarten' (2013) vormt Van Merwijk twee seizoenen lang opnieuw een duo. Ditmaal met oude vriend Harrie Jekkers
voor de voorstelling 'Als we zo vrij mogen zijn'.
In 'Lucky' speelt Van Merwijk meer met de vorm van de voorstelling. Zo staat hij als twee persoonlijkheden op het toneel, eerst als zichzelf als uitgebluste kunstenaar en na
de pauze zijn transgenderkat 'Lucky'.
Met 'Was volgend jaar maar vast voorbij' geeft hij zijn eigen draai aan de oudejaarsconference, namelijk geheel in liedvorm. Hiervoor maakt hij elke dag een nieuw actueel lied.
Naast zijn theaterwerk is Van Merwijk een beeldend kunstenaar en onder de naam Malfet maakt hij schilderijen in acryl
die hij regelmatig exposeerd. Zo ontving hij na een tentoonstelling in het World Trade Centre in Washington zelfs een lovende recensie
in The Washington Post. Diezelfde Malfet illustreerde ook het boekjes die Van Merwijk schreef.
Op 2 juni 2007 presenteert hij zich als woordvoerder van 'De groep Malfet', een samenwerking van zeven schilders. Van Merwijk zegt niet tot deze schilders
te behoren, omdat hij het inmiddels te druk heeft om te schilderen. Hij zal voor deze schilders de publiciteit voor zijn rekening nemen. Waarschijnlijker
is dat Van Merwijk al de werken zelf heeft gemaakt in verschillende stijlen.
In 2010 schildert Van Merwijk op verzoek van de theaterdirecteur van Castellum in Alphen aan de Rijn het grootste schilderij uit zijn loopbaan, een achterdoek van
10 bij 8 meter. Het ontwerp is door Van Merwijk zelf gemaakt naar aanleiding van zijn nummer 'Ik Ook' en de muziek van dat nummer staat onder de registratie die
cameraman Wim Zagt heeft gemaakt.
-making of 'Ik ook'
In Galerie Duine-Rhee in Giethoorn exposeert hij in 2014 32 tekeningen, fantasievolle tekeningen met pen en inkt op papier gezet.
Met de tentoonstelling 'In mijn atelier' brengt Van Merwijk het makingsproces van een zijn schilderijen en tekeningen naar het publiek. In KuuB in Utrecht is hij een maand lang
live aanwezig om nieuwe werken te maken. 'Het creatieve proces vanaf het embryonale stadium ontrolt zich voor de ogen van de bezoeker.'
In januari 2019 volgt de expositie 'KUNST met Van Merwijk' in Morren Galleries in Utrecht. Kunstavonden als ode aan aan die broeierig, bruisende kunstavonden van weleer waarbij geestdriftig gefilosofeerd en
gediscussieerd werd over kunst, poezie of literatuur.
Begin 2020 maakt Van Merwijk op zijn facebook-pagina bekend dat hij darmkanker heeft, met uitzaaïngen naar de lever. Hij blijkt ongeneeslijk ziek. Na behandelingen besluit hij
een nieuwe voorstelling te maken, maar deze wordt geannuleerd na een terugval en als blijkt dat de chemokuur niet meer zijn werk doet.
In december 2020 verschijnt de CD 'Leve Van Merwijk - vrienden zingen Jeroen', waarop zijn vrienden hun eigen keuze maakten uit Van Merwijks repertoire.
Kort daarna wordt hij door zijn broers verrast in Frankrijk met de Edison Oeuvreprijs Kleinkunst. Deze prijs is sinds 2014 niet meer uitgereikt, maar voor Van Merwijk maakt men
een uitzondering.
Op 3 maart 2021 overlijdt Jeroen van Merwijk aan de gevolgen van darmkanker.